Cách Phòng Trừ Các Loại Sâu Hại Lúa, Bệnh Trên Cây Lúa Hiệu Quả

Nếu nhận biết được các loại sâu bệnh hại lúa, đồng thời phát hiện và phòng trừ kịp thời sẽ đảm bảo cho lúa phát triển tốt, hạn chế hư hại cũng như ít ảnh hưởng đến năng suất của cây trồng. Vì thế, bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đầy đủ cho các bạn biết về các loại sâu, các loại bệnh trên cây lúa và một số biện pháp phòng trữ hữu hiệu. 

 1. Các loại sâu bệnh hại lúa

Thông thường, trên cây lúa sẽ có một số loại sâu bệnh hại lúa như:

1.1. Rầy nâu, rầy lưng trắng

Đối tượng này thường phát triển trong điều kiện vụ xuân và phát sinh 2 đợt.

• Đợt 1 phát sinh gây hại ở giai đoạn lúa đẻ nhánh đến đứng cái (từ giữa tháng 4 đến cuối tháng 4) trên các giống lúa như Bắc thơm, Hương thơm, D.ưu 527. Ở giai đoạn này, rầy phát sinh thành từng ổ.
• Ngoài ra, chúng còn gây hại từ giai đoạn lúa làm đòng trở đi. Vì thế, người nông dân cần tập trung theo dõi chặt chẽ diễn biến rầy để phòng trừ kịp thời, mang lại hiệu quả cao.

Rầy nâu là mối nguy cho ruộng lúa

1.2. Sâu cuốn lá nhỏ

Đây là một trong các loại sâu bệnh hại lúa thường phát sinh vào vụ xuân với 2 lứa. Lứa 1 phát sinh gây hại vào thời kỳ lúa đẻ nhánh. Lứa 2 phát sinh gây hại từ giai đoạn lúa đứng cái làm đòng, trổ. Lứa này có mật độ cao, hại trên lá đòng gây ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng, phát triển và năng suất cây lúa, nhất là trong thời tiết khí hậu nắng mưa xen kẽ.

1.3. Sâu đục thân bướm 2 chấm

Cùng với sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân bướm 2 chấm cũng là các loại sâu bệnh hại chính trên cây lúa. Sâu sẽ phát sinh với mật độ cao và gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất lúa.

1.4. Bọ trĩ

Trong danh sách các loại sâu bệnh hại lúa, bọ trĩ cực kỳ phổ biến. Loài sâu bệnh này thường gây hại khi lúa còn non ở giai đoạn mạ, lúa hồi xanh và đang đẻ nhánh. Lúa xuân muộn (tháng 3,4) bị hại nặng hơn cả. Đồng thời, so sánh thì lúa gieo thẳng sẽ bị hại nặng hơn lúa cấy. 

Đặc biệt, những năm khô hạn càng thích hợp cho bọ trĩ phát sinh rộ và thiệt hại gây ra càng lớn.

Bọ trĩ gây thiệt hại nhiều cho cây lúa

 2. Biện pháp phòng ngừa sâu bệnh hại lúa

Đối với mỗi loại sâu bệnh hại lúa, sẽ có những biện pháp phòng trừ khác nhau. Cụ thể:

2.1. Phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng

Người nông dân cần thường xuyên thăm đồng, phát hiện sớm rầy nâu, rầy lưng trắng và tiến hành các biện pháp xử lý ngăn chặn rầy lây lan ở diện rộng. Đó là phun các loại thuốc trị rầy đặc hiệu trên các diện tích có mật độ rầy rộng từ 1000 con/m2 trở lên (đối với giai đoạn lúa đẻ nhánh) và 1500 con/m2 (đối với giai đoạn lúa làm đòng - trổ trở đi).

Một số loại thuốc trị rầy có thể sử dụng như: Oshin 20 WPA, Cheese 50WG, Actara 25WG, Sutin 5EC (những loại thuốc này khi phun không cần rẽ lúa). Các loại thuốc khi phun cần phải rẽ lúa thành băng và phun đều vào phần thân, gốc lúa, đó là Bassa 50EC, Nibas 50EC…

2.2. Phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ

Để phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ - một trong các loại sâu bệnh hại lúa phổ biến thì người nông dân cũng cần phải thăm đồng thường xuyên, kịp thời phát hiện và xử lý khi sâu còn nhỏ tuổi. 

Với những diện tích có mật độ sâu non từ 30 con/m2 trở lên (đối với giai đoạn lúa đẻ nhánh) và 20 con/m2 trở lên (đối với giai đoạn lúa làm đòng - trổ) thì nên tiến hành phun thuốc phòng trừ ngay bằng các loại thuốc đặc hiệu như Hugo 95SP, Ammate 150SC, Rigell 800WG, Rambo 800WG, Padan 95SP…. Lưu ý: phun theo liều lượng khuyến cáo.

Phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ

Xem thêm: 3 Biện Pháp Phòng Trừ Sâu Cuốn Lá Lúa Loại Nhỏ Hiệu Quả Nhất

2.3. Phòng trừ sâu đục thân bướm 2 chấm

Người nông dân cần theo dõi chặt chẽ diễn biến của sâu trên đồng ruộng. Xác định chính xác thời điểm bướm ra rộ, nhất là vào giai đoạn lúa đứng cái, làm đòng, trổ (đầu tháng 4 đến đầu tháng 5). 

Khi phát hiện mật độ ổ trứng từ 0,3 ổ/m2 trở lên, cần tổ chức phòng trừ bằng các loại thuốc như: Rigell 800WG, Padan 95SP, Hugo 95SP, Virtako 40WG… theo liều lượng khuyến cáo. Với diện tích lúa mật độ cao (từ 0,5 - 1 ổ trứng/m2), cần tiến hành phun kép 2 lần cách nhau khoảng 5 ngày cho hiệu quả cao.

2.4. Phòng trừ bọ trĩ

Một số biện pháp có thể phòng trừ bọ trĩ, đó là: Người nông dân nên gieo cấy lúa với mật độ vừa phải, giữ nước không để ruộng khô. Luôn vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại, nhất là cỏ môi (ký chủ chính của bọ trĩ). Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng và phun thuốc kịp thời để diệt trừ một trong các loại sâu bệnh hại lúa này.

Một số loại thuốc có thể dùng là Hopsan 75EC, Actara 25WP, Regent 800WG, Selecron 500EC… với liều lượng phù hợp theo khuyến cáo. 

3. Các loại bệnh trên cây lúa

Bên cạnh các loại sâu hại lúa, cũng có khá nhiều bệnh trên cây lúa mà người nông dân cần biết rõ. Đó chính là:

3.1. Bệnh vàng lá do vi khuẩn

Bệnh hại lúa này thường gặp vào giai đoạn lúa đang đẻ nhánh ở các ruộng sâu, có nước ngập cao. Các diện tích lúa có dùng nước để che chắn rầy nâu cũng rất dễ mắc bệnh vàng lá do vi khuẩn.

Bệnh vàng lá trên cây lúa

3.2. Bệnh khô vằn

Là loại bệnh hại lúa toàn thân, bệnh gây hại cho bẹ lá, phiến lá và cổ bông. Trong đó, các bẹ lá sát mặt nước hoặc bẹ lá già ở dưới gốc thường là nơi phát sinh bệnh đầu tiên. Trên bẹ lá xuất hiện các vết đốm hình bầu dục màu lục tối hoặc xám nhạt. Sau lan rộng ra thành dạng vết vằn da hổ dạng đám mây. Khi bị nặng, cả bẹ lá và lá phía trên bị chết lụi.

3.3. Bệnh vàng lùn

Đây cũng chính là một trong các loại sâu bệnh hại lúa thường gặp. Khi bị bệnh, lá lúa sẽ chuyển từ màu xanh sang vàng nhạt, vàng da cam rồi vàng khô. Vết vàng bắt đầu từ chóp lá lan dần vào trong phiến lá đến bẹ lá. Chiều cao của cây lúa bị bệnh cũng như khả năng đẻ nhánh sẽ bị giảm, nên số dảnh trong một khóm lúa cũng ít hơn khóm lúa khỏe.

Còn cây lúa non mà bị bệnh sẽ phát triển kém, không trổ bông, năng suất bị giảm nghiêm trọng hoặc có nguy cơ mất trắng.

3.4. Bệnh lùn xoắn lá

Căn bệnh này sẽ kéo theo nhiều triệu chứng khác nhau như cây bị lùn, lá bị rách, đẻ nhánh ở các đốt thân bên trên, nghẹn đòng không trổ được.

Khi lúa bị bệnh lùn xoắn lá ở giai đoạn đẻ nhánh, chiều cao của cây sẽ giảm 40%, chiều dài lá giảm 50%, rễ lúa ngắn hơn. Trong các khóm lúa của cây bị bệnh, tỷ lệ bông không trổ thoát được khoảng 20 - 80% và tỷ lệ hạt lép tới 18 - 84%, năng suất lúa bị giảm nghiêm trọng.

Bệnh lùn xoắn lá

3.5. Bệnh lùn sọc đen

Triệu chứng của một trong các loại sâu bệnh hại lúa này là thấp lùn, lá xanh đậm hơn bình thường, lá lúa bị bệnh còn bị xoăn ở đầu lá hoặc toàn bộ lá, gân lá ở mặt sau bị sưng lên. Khi cây còn non, gân chính trên bẹ lạ cũng sưng phồng.

Từ giai đoạn lúa làm đòng tới khi có lóng, cây bị bệnh thường nảy chồi trên đốt thân và mọc nhiều rễ bất định. Ngoài ra, trên bẹ và lóng thân còn xuất hiện nhiều u sáp, sọc đen. Bệnh nặng khiến cây lúa không thể trổ bông được hoặc trổ bông không thoát, hạt thường bị đen.

3.6. Bệnh bạc lá

Căn bệnh này thường xảy ra lúc mưa to và gió lớn. Hoặc lúa vụ mùa của một số giống có tiềm năng năng suất cao thường hay bị bệnh bạc lá. Bệnh do vi khuẩn Xanthomonas Oryzae gây ra. Khi mắc bệnh thì cây lúa sẽ không có khả năng quang hợp để tạo dinh dưỡng nuôi hạt. Từ đó, những ruộng lúa bị bệnh sẽ cho tỷ lệ hạt lép rất cao, làm giảm năng suất rất lớn (trên 50%).

3.7. Bệnh đạo ôn

Đây là một trong các loại bệnh trên cây lúa rất nguy hiểm, thường gặp ở giai đoạn lúa đẻ nhánh rộ trở đi.

Bệnh đạo ôn gây hại trên cây lúa

4. Biện pháp phòng ngừa các loại bệnh hại lúa

Cũng giống như các loại sâu bệnh hại lúa, sẽ có những biện pháp phòng trừ khác nhau đối với bệnh trên lúa. Cụ thể:

4.1. Phòng trừ bệnh vàng lùn

Để phòng trừ các bệnh vàng lùn, lùn sọc đen, lùn xoắn lá… người nông dân cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh như trừ rầy nâu, rầy lưng trắng, canh tác đồng bộ để cây lúa khỏe, tăng đề kháng cho cây, tiêu hủy nguồn bệnh trên đồng ruộng…

4.2. Phòng trừ bệnh bạc lá

Biện pháp cơ bản nhất là dùng giống chống bệnh và bón phân cân đối, hợp lý giữa đạm, lân, kali, nhất là yếu tố đạm. Vụ mùa thường có mưa giông lớn nên những giống mẫn cảm dễ bị bệnh nặng hơn, cần hạn chế cấy giống nhiễm ở vụ này. Đồng thời nên sử dụng hạt giống sạch bệnh, xử lý hạt giống ở 540 độ C trong vòng 15 phút.

Khi cây lúa bị bệnh bạc lá, cần tiến hành phun 1 số loại thuốc phòng trừ như: Starter, Streptomycin  Fisan (lúa vàng), Sasa, Kasumin, Xanthomix và thuốc có nguồn gốc kháng sinh khác. Tuy nhiên, biện pháp này mang lại hiệu quả khá thấp.

Phòng trừ bệnh bạc lá một cách hiệu quả

4.3. Phòng trừ bệnh đạo ôn

Cách phòng trừ đối với các loại sâu bệnh hại lúa này là:

• Đối với bệnh đạo ôn lá: Cây mạ bị bệnh cần xử lý bằng thuốc đặc hiệu trước khi nhổ cấy từ 5 - 7 ngày. Trên ruộng lúa từ giai đoạn đẻ nhánh trở đi cần tập trung, điều tra để phát hiện (đặc biệt chú ý trên các giống nhiễm) khi có tỷ lệ bệnh từ 3 - 5% số lá bị bệnh. Với điều kiện thời tiết như trời âm u, độ ẩm cao… cần giữ đủ nước trên ruộng, tạm thời dừng bón thúc đạm và tiến hành phun một số loại thuốc như Kasai 16.2 S, Bump 650WP, Fuji one 40WP, Hobine 75WP, Flash 75WP… theo đúng liều lượng khuyến cáo.
• Đối với đạo ôn cổ bông: Vào giai đoạn lúa ôm đòng trổ, người nông dân cần theo dõi chặt chẽ diễn biến điều kiện thời tiết. Nếu điều kiện thời tiết thuận lợi đối với bệnh như độ ẩm cao, mưa kéo dài, trời âm u… cần tiến hành phun thuốc phòng 2 lần trước và sau trổ 7 ngày bằng các loại thuốc đặc hiệu giống như đối với đạo ôn lá. Cần hết sức chú ý đối với ruộng đồng đã nhiễm đạo ôn lá.

4.4. Phòng trừ bệnh vàng lá

Để trị một trong các loại sâu bệnh hại lúa này thì người nông dân có thể áp dụng biện pháp sau:

• Tháo hết nước khỏi ruộng, chỉ giữ lại cho mặt đất đủ ẩm hoặc nước xâm xấp mặt đất.
• Phun nước vôi lên lá lúa. Nếu bệnh nhẹ chỉ cần phun 1 lần. Nếu bệnh nặng cần phun ít nhất 2 lần, cách nhau 3 - 5 ngày. Nếu trời mưa nhiều, phun cách nhau 3 ngày/ lần. Nếu trời ráo, ít mưa thì phun cách nhau 5 ngày/ lần.
• Pha vôi với liều lượng như sau 16 lít nước cho 1,5kg vôi. Có thể pha vôi đậm để làm nước cốt rồi mang ra ruộng, pha thêm với nước cho đạt liều lượng này để phun.

Có nhiều phương pháp phòng trừ bệnh vàng lá lúa

4.5. Phòng trừ bệnh khô vằn

Đối với các loại bệnh hại lúa là bệnh khô vằn thì có thể thực hiện biện pháp phòng trừ sau:

• Làm vệ sinh đồng ruộng, thu gom sạch tàn dư cây bệnh từ vụ trước. Cày bừa, xới đất kỹ để chôn vùi hạch nấm, hạn chế sức sống của chúng.
• Không dùng hạt giống ở đồng ruộng bị nhiễm bệnh. Cấy lúa dày vừa phải, bón cân đối NPK, phân chuồng trước khi bón phải được ủ hoại mục.
• Kiểm tra đồng ruộng, phát hiện và phun trừ những diện tích lúa bị nhiễm bệnh khô vằn (có tỷ lệ từ 20% số dảnh bị bệnh). Các loại thuốc hóa học có thể sử dụng để phun trừ bệnh như Tilt super 300 EC,  Rovral 50 WP, Hecwin 5SC, Nevo 330EC, Anvil 5SC…

5. Làm sao để nâng cao hiệu quả trong việc bảo vệ cây lúa?

Để nâng cao hiệu quả trong việc bảo vệ cây lúa, bằng cách phun thuốc trừ sâu nhanh chóng mà vẫn giúp tiết kiệm chi phí, kịp thời ngăn chặn các loại sâu bệnh hại lúa lây lan ở diện tích rộng, người nông dân nên sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu không người lái.

Máy bay phun thuốc trừ sâu của thương hiệu DJI Agras đa số đều được tích hợp đa chức năng: phun thuốc, rải phân và gieo sạ. Nhờ vậy, đây được đánh giá là công cụ đắc lực, hỗ trợ người nông dân ở nhiều giai đoạn. Từ đó, sẽ tiết kiệm được nhiều khoản chi phí như không phải thuê nhân công, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và đỡ tốn gần 90% lượng nước phun ra…

Sử dụng máy bay phun thuốc DJI Agras T30

Trong thời gian hoạt động, lưu lượng xả năng suất lớn, nhanh gấp 10 lần so với cách phun truyền thống. Đồng thời, không xảy ra hiện tượng giẫm lúa, phun không đều… Đảm bảo hiệu quả trừ sâu bệnh tốt hơn, nhanh chóng và ít ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người cũng như môi trường.

Có thể nói, máy bay phun thuốc DJI Agras chính là người bạn đồng hành vô cùng tuyệt vời của bà con nông dân, mang đến mùa màng bội thu và gặt hái được nhiều thành công. Trên thị trường hiện nay, đã và đang xuất hiện nhiều dòng máy xịt thuốc nổi tiếng để khách hàng tha hồ lựa chọn như DJI Agras T20P, DJI Agras T30, DJI Agras T40.

Trên đây là toàn bộ những thông tin tổng hợp về các loại sâu bệnh hại lúa thường gặp và đưa ra biện pháp phòng trừ thích hợp. Mong rằng, từ đó người nông dân sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích để canh tác tốt, có mùa màng bội thu. Nếu muốn mua máy phun thuốc trừ sâu DJI Agras thì hãy liên hệ với SunDrone để được hỗ trợ sớm nhất!

• Hotline: 05 2233 7799
• Website: https://sundrone.vn
• Email: contact@sundrone.vn
• Facebook: https://www.facebook.com/sundrone.vn/
• Address: Đường số 5, KDC. Miền Nam, Hưng Phú 1, Cái Răng, Cần Thơ